anarho-primitivizam

Anarho-primitivizam (radikalni primitivizam, anti-autoritarni primitivizam, anti-civilizacijski pokret, ili jednostavno, primitivizam) je termin za radikalnu struju koja kritikuje celokupnost civilizacije iz anarhističke perspektive, i nastoji da pokrene obimnu transformaciju ljudskog života.

Cilj anarho-primitivizma je razviti sintezu prvobitne i moderne anarhije, sintezu ekoloski fokusiranih, ne-drzavnih, anti-autoritarnih aspekata primitivnog nacina zivota sa najnaprednijim oblicima anarhisticke analize odnosa vlasti. Cilj nije kopirati ili vratiti se u primitivizam, već sagledati primitivizam kao izvor inspiracije, koji bi posluzio kao primer oblika anarhije.

Odbacivanje civilizacije

Za anarho-primitiviste, civilizacija predstavlja zasvodjeni kontekst unutar kojeg se visestruko razvijaju odnosi vlasti. Neki osnovni odnosi vlasti su prisutni u primitivnim drustvima - ovo je jedan od razloga zasto anarho-primitivisti ne nastoje da naprave kopije ovih drustava - ali civilizacija je ta u okviru koje odnosi koji podrazumevaju postojanje vlasti postaju prozimajuci i utvrdjeni prakticno u svim aspektima ljudskog zivota i covecijeg odnosa sa biosferom. Civilizacija - pod kojom se takodje podrazumeva megamasina ili Levijatan - postaje velika masina koja dobija sopstveni impuls i otima se kontroli cak i svojih pretpostavljenih vladara. Osnazena rutinama svakodnevnog zivota koji je definisan i kojim se upravlja od strane internacionalizovanih obrazaca poslusnosti, ljudi postaju robovi te masine, sistema, civilizacije. Jedono rasprostranjeno odbijanje ovog sistema i njegovih razlicitih oblika kontrole, revolt protiv same vlasti, moze da ukine civilizaciju i uspostavi njenu radikalnu alternativu. Ideologije kao sto su marksizam, klasican anarhizam i feminizam, suprostavljaju je aspektima civilizacije; jedino se anarho-primitivizam suprotstavlja samoj civilizaciji, kontekstu unutar kojeg se razliciti oblici ugnjetavanja razvijaju i mnoze i postaju prozimajuci - i svakako, moguci. Anarho-primitivizam inkorporira elemente raznih opozicionih struja - kao sto su: ekoloska svesnost, anarhisticki anti-autoritarizam, feministicke kritike, situacionisticke ideje, teorije nultog roda, tehnoloski kriticizam - ali ide i iznad suprostavljanja pojedinim oblicima vlasti da bi sve odbacio i uspostavio radikalnu alternativu.

Gledano iz perspektive anarho-primitivizma, svi drugi oblici radikalizma se pojavljuju kao reformisticki, bez obzira da li se smatraju za revolucionarne ili ne. Marksizam i klasicni anarhizam, na primer, nastoje da preuzmu vlast nad civilizacijom, da prerade njenu strukturu do odredjenog stepena, i uklone njene najgore zloupotrebe i zlostavljanja. Ipak, 99% zivota u okviru civilizacije ostaje nepromenjen u njihovim scenarijima predvidjene buducnosti, pogotovo zato sto su aspekti civilizacije koju preispituju, minimalni.

Civilizacija kao uzrok nastanka vlasti

Perlman vidi stvaranje bezlicnih institucija ili apstraktnih odnosa vlasti kao odredjen moment u kojem primitivna anarhija pocinje da biva narusena od strane civilizovanih drustvenih odnosa. Nasuprot njemu Dzon Zerzan (John Zerzan) locira razvoj simbolicnog posredovanja - u njegovim raznim kolicinama, jezicima, vremena, umetnosti i kasnije poljoprivrede - kao nacin tranzicije od ljudske slobode do stanja poslusnosti. Pitanje porekla je vazno u anarho-primitivizmu zato sto primitivizam nastoji da u eksponencijalnom obliku razotkrije, izazove i ukine sve razlicite oblike vlasti koje cine pojedinca, drustvene odnose i medjusobne odnose kao i odnos sa svetom prirode. Odredjivanje porekla je nacin utvrdjivanja onoga sto bezbedno moze biti popravljeno i iskorisceno iz olupine civilizacije, kao i sta je to sustinski neophodno iskoreniti da se ne bi ponovo uspostavili odnosi vlasti nakon civilizacijskog kolapsa.

Odbacivanje tehnologije

Dzon Zerzan drfinise tehnologiju kao: "Skup podela rada / proizvodnje / industrijalizma i njihovog uticaja na nas i nasu prirodu. Tehnologija je zbir posredovanja izmedju nas i sveta prirode i zbir onih razlicitih medjusobnih posredovanja nas samih. To podrazumeva sav onaj naporan posao i toksicnosti, koji su neophodni da bi se proizvelo i reprodukovalo stanje hiperalijenacije u kojoj camimo. To predstavlja strukturu i oblik dominacije u bilo kojem od datih stepena hijerarhije i dominacije."

Opozicija tehnologiji, prema tome igra vaznu ulogu u anarho-primitivistizkoj praksi. No, ipak, Fredi Perlman kaze da: "Tehnologija nije nista do levijatanskog oruzja, njegovih kandzi i kljova. Anarho-primitivisti su prema tome protivnici tehnologije ali postoje odredjena misljenja o tome kako tehnologija igra najvazniju ulogu pri ostvarivanju dominacije u civilizaciji."

Treba napraviti razliku izmedju orudja i tehnologije. Perlman ukazuje da primitivni ljudi razvijaju sve vrste alata i orudja, ali ne tehnologija. Alati su kreacije nastale u lokalnim okvirima, proizvodi ili pojedinaca ili malih grupa u odredjenim okolnostima. Kao takve, one ne izazivaju sistem kontrole i prinude. Tehnologija, sa druge strane, je proizvod sirokih razmera blokirajucih sistema ekstrakcije, proizvodnje, raspodele i potrosnje, a takav sistem ostvaruje svoj impuls i dinamiku. Kao takva, ona zahteva strukture kontrole i poslusnosti u masovnim razmerama - sto Perlman naziva bezlicnim institucijama.

Primitivistička vizija društva

Anarho-primitivisticki list Anarhija, je list naoruzan zudnjom za buducnoscu koja je "radikalno kooperativna i vizionarski komunisticka (u smislu komuna, zajednica a ne u smislu komunisticke ideologije i sl. - prim. prev.), ekoloska i feministicka, spontana i divlja", sto bi ujedno mogao da bude najblizi opis buducnosti kakvu predocavaju anarho-primitivisti.

Cinjenica je da anarho-primitivizam nije ideologija koja se bori za vlast. On ne nastoji da osvoji drzavu, da preuzme fabrike, da preobrati sto vise ljudi, da stvara politicke organizacije, ili da komanduje ljudima. Nasuprot tome, on zeli da ljudi postanu slobodne individue koje zive u slobodnim medjuzavisnim zajednicama, koje su i uzajamno zavisne sa biosferom. On zeli, pored toga, potpunu transformaciju, promenu identiteta, nacina zivota, nacina bivstvovanja i nacina komuniciranja. To znaci da isprobane ideologije koje se bore za vlast jednostavno nisu bitne za anarho-primitivisticka nastojanja koja se sastoje u ukidanju svih oblika vladavina. Bas zato novi oblici delovanja i bivstvovanja, oblici odgovarajuci i srazmerni sa anarho-primitivistickim nastojanjima, tek treba da budu razvijeni.