Still working to recover. Please don't edit quite yet.

skvotiranje

Iz Anarhopedije, narodne enciklopedije.
Jump to: navigation, search
Skvoterski znak
Skvotiranje je zauzimanje i sređivanje praznih, napuštenih i neiskorištenih prostora, a koje skvoter ne poseduje, ne iznajmljuje, nema saglasnost vlasnika niti na bilo koji drugi legalan način ima pravo da koristi. U Srbiji je skvotiranje poznatije pod nazivom koji se koristi u zakonodavstvu - bespravno useljenje.

Zapušteni prostori se koriste ili za stanovanje ili kao javni prostori tj. kulturni i društveni centri. Iako postoje socijalni centri u kojima retko kada neko živi (u Italiji CSOA ili CSA – Centri Sociali Occupati e Autogestiti; u Španiji CSO - Centros Sociales de Ocupación, kraće Ocupas, ili Okupas), često se preklapaju sadržaji skvotiranih prostora: oni su i mesta za stanovanje i prostori za ispoljavanje društvenosti.

Skvotiranje pruža priliku za uspostavljanje bilo kakve organizacije, a bez prevelikih resursa i nepotrebne birokratije. U skladu s time, u raznim su skvotiranim prostorima otvoreni kafići (novac se prikuplja za akcije i humanitarne projekte), radionice za bicikle, ženski centri, vegetarijanske kuhinje, fotokopirnice, pozorišta, radionice s alatom, alternativne škole, vrtići, umjetničke galerije, knjižare.

U svetu je skvoterski pokret veoma razvijen, pogotovo u Zapadnoj Evropi i Južnoj Americi. Veliki broj skvotera sebe smatra delom šireg, anarhističkog pokreta. U Evropi prema nekim procenama postoji oko 5.000 skvotova, a najviše ih je u Barseloni, Amsterdamu, Berlinu... Slogan skvoterskog pokreta glasi: „Svako ima pravo na krov nad glavom“.

Poslednjih godina se u Srbiji pojavljuju skvoteri aktivisti i u Beogradu nastaje nekoliko javnih skvotova koji su služili kao kulturni centri. Jedni za drugim su se pojavljivali: Rebel House u Dobračinoj, AKCija ispod Brankovog mosta i KUDRUC u Kralja Milutina. Na prostorima bivše Jugoslavije najstariji i najveći skvot je bivša kasarna JNA Metelkova u Ljubljani koja je 1993. skvotirana i preuređena u ogroman alternativni kulturni centar. U Hrvatskoj, najveći i najdugovečniji skvot je bivša vojarna Karlo Rojc u centru Pule(Gajeva 3), površine oko 20.000 kvadratnih metara, zajedno s pet hektara okolnog zemljišta, koju od 1991. polako naseljavaju šarene skupine bendova, aktivista, umetnika, manjina, udruženja i pojedinaca koji tu nalaze mesto za rad, organizovanje, hakovanje – ukratko, autonomno područje za proizvodnju sopstvene kulture. Danas je Rojc multikulturalni društveni centar kojim autonomno upravljaju njegovi korisnici/ce i koji, uz mnoge strance i namernike, posećuju i mladi i sve druge starosne skupine Pule. U Zagrebu se skvotiranje javlja devedesetih kao reakcija na nedostatak prostora alternativne kulture te se kao mesta skvotiranja pojavljuju Kuglana, Taxi remont i Tvornica Jedinstvo. Poslednji pokušaj skvotiranja bila je Vila Kiseljak, međutim nijedan od nabrojanih više ne postoji - što zbog upada policije, naci skinheadsa ili gradskih vlasti.

Spoljašnje veze[edit]